شیوهٔ نقد کتاب قدمایی: کتاب اسرار الشهادت

گفتگویی داشتم با دکتر سید محمود نجاتی حسینی پیرامون دینداری در ایران مدرن. این گفتگو در روزنامه ایران با مورخ ۴ تیر ۱۴۰۲ شماره ۸۲۱۶ صفحه اندیشه به چاپ رسید. «دینداری در دنیای مدرن و چالش‌های آن» این روزها برای جامعه‌‌شناسان دین و متخصصان مطالعات‌فرهنگی دین به موضوعی درخور تأمل بدل شده است. دغدغه‌های آنان به این پرسش محوری برمی‌گردد که آیا در جوامع مدرن باید از «یک الگوی دینداری واحد» پیروی کرد یا اینکه می‌توان «تنوع الگوهای دینداری» را به رسمیت شناخت. برای تعمق در این موضوع، با دکتر سیدمحمود نجاتی‌حسینی، پژوهشگر مطالعات علم و دین و مدیر گروه دین انجمن انسان‌شناسی ایران و دکتر محسن صبوریان، عضو هیأت علمی دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران و عضو گروه مطالعات نظری-تاریخی دینداری مرکز ملی مطالعات و سنجش دینداری به گفت‌وگو نشستیم. آنان پدیده‌هایی چون «دین‌ورزی سوپرمارکتی»، «مک‌دونالدی شدن دینداری»، «کافه‌تریاهای معنوی» و «کارناوال‌های دینی» در دنیای مدرن و سبک دینداری پست‌مدرن را به نقد می‌کشند و معتقدند «سکولاریسم» مسأله اصلی جهان امروز ما است؛ جهانی که سرشار از دین‌باوری است. البته با استناد به آمارهای جهانی بر این موضوع هم تأکید دارند که تأثیرات امواج جهانی سکولاریسم بر کشورهایی چون ایران، مالزی و مصر کمتر بوده است. در یک جامعه دینی «الگوی دینداری» باید واحد باشد یا می‌توان به «الگوهای متنوع دینداری» قائل بود؟دکتر سیدمحمود نجاتی‌‌حسینی: وقتی از «الگو» صحبت‌ می‌کنیم باید ببینیم اساساً جهان جدید چقدر تاب و تحمل «الگو» را دارد چراکه «الگو» یک نقشه مهندسی و برنامه‌ریزی‌شده است که در برابر تغییرات مقاومت می‌کند. در جهان سنتی (که تغییرات محدودی تنها در حوزه فرم داشت) الگو جواب می‌ شیوهٔ نقد کتاب قدمایی: کتاب اسرار الشهادت...